‘We willen leiders met meer vrouwelijke eigenschappen’

Het bedrijfsleven heeft baat bij feminisatie, stelt  Jeroen Smit, bedrijfskundige en leiderschapsspecialist. ‘Niemand kan succesvol zijn in een wereld die faalt.’ 

‘Star in control blijven, extreme angst voor teleurstelling en alleen oog voor winst. Dit type leiders zijn beste tijd gehad’, vertelt Smit in deze whitepaper over thought leadership. Smit doet al ruim dertig jaar onderzoek naar leiderschap bij grote multinationals en is onder meer auteur van Het grote gevecht, De prooi en Het drama Ahold, alle bestsellers over succesvolle en falende leiders.

Meer kwetsbaarheid

Leiderschap moet feminiseren, benadrukt Smit. ‘Daarmee doel ik niet op meer vrouwelijke leiders, maar op leiders met meer vrouwelijke eigenschappen. Dus kwetsbaarheid laten zien en een langetermijnvisie durven hebben.’ Volgens Smit schreeuwt de wereld om deze waarden. ‘Voorheen was het: wie de beste rekensom maakt wint. Snel geld verdienen, snelle resultaten, geen gejammer. Groei-groei-groei. Maakte je je zorgen om het klimaat dan deed je dat maar in je eigen tijd.’

Stuur mij de ultieme gids: Alles wat je moet weten over thought leadership

Inmiddels kunnen organisaties niet meer om grote vraagstukken als klimaatverandering en verduurzaming heen. ‘Echte ceo’s pakken deze problemen aan, omdat ze weten dat het op lange termijn in hun eigen belang is om zich over de samenleving te ontfermen.’ Een ceo die dat goed begreep was Paul Polman van Unilever. ‘Polman was een visionair en overtuigd van zijn duurzaamheidsstrategie. Hij was met zijn visie een echte pionier.’

Te ver vooruit

Maar deze pioniers lopen vaak vast. ‘Ze zijn de eerste die de paden betreden, maar lopen te ver vooruit. Ze worden teruggefloten door hun aandeelhouders. Dat lijkt nog steeds een onontkoombare ontwikkeling.’ Maar dat betekent niet dat ze hebben gefaald, vindt Smit. ‘Ze doen drie stappen vooruit en één achteruit. Oud-topman Emmanuel Faber van Danone pleitte voor duurzamer en verantwoord ondernemen. Maar zijn aandeelhouders wilden gewoon een flinke omzet zien. Het betekende het vertrek voor Faber.’

Volgens Smit zijn de financiële markten ‘de grootste emmer achter de roeiboot van de vooruitgang’. ‘Bij beursgenoteerde bedrijven overheerst nog steeds de jacht naar winst en koersstijgingen. Maar de schade die deze bedrijven de samenleving aandoen, zit niet in de rekensom. Denk aan schade aan het klimaat, biodiversiteit en kinderarbeid.’ Hij haalt een anekdote van Polman aan: ‘zolang we aan dode bomen wel waarde toekennen en aan levende bomen niet, gaat het mis.’

Deel innovatie

Organisaties met deze vernieuwde zienswijze hebben de toekomst. Maar de regels in het financiële speelveld moeten anders, aldus Smit. ‘De overheid moet ondernemers stimuleren om de samenwerking op te zoeken, zodat innovatie voor een hele industrie beschikbaar is. Dan trek je de industrie van lineair naar circulair. Dat is pioniersdenken.’ Smit noemt de circulaire matrassen van Auping en DSM-Niaga. ‘Zij hebben een volledig recyclebaar matras ontwikkeld. Wat bijzonder is, is dat ze deze kennis beschikbaar stellen aan de hele industrie. Dus er is geen excuus meer om niet te verduurzamen. Wat nu nodig is, is een Europese wet die niet-recyclebare matrassen verbiedt. Zo kan de industrie binnen tien jaar circulair worden.’

Smit: ‘Een bedrijf dat niet nadenkt over een nieuwe manier van leiderschap, is niet houdbaar voor de toekomst. Natuurlijk gaan veranderingen stap voor stap. Maar de nieuwe generatie werknemers willen straks alleen nog bij een bedrijf werken dat een toekomstbestendige visie omarmt.’

Stuur mij de ultieme gids: Alles wat je moet weten over thought leadership